از زمانی که کنسول DS شرکت نینتندو به عنوان یک کنسول دستی دوست داشتنی و پر مخاطب، موفقیت و فروشی تاریخی را تجربه می کرد زمان زیادی نمی گذرد. موفقیتی که حتی کنسول های خانگی آن زمان هم خوابش را نمی دیدند و کم تر کسی تصور می کرد که این موفقیت روزی به کلی از بین برود. اما این امر خیلی زودتر از آن چه انتظارش را داشته باشیم اتفاق افتاد و با رواج یافتن استفاده از تلفن های هوشمند در میان مردم و همچنین رونق گرفتن بازی های ساده و کژوال همراه در بین آنان، بازار کنسول های دستی به تدریج از سکه افتاد.

در واقع بازی های موبایل به شکل پله پله و آگاهانه همان راهی را پیمودند که عناوین DS (و اسلافشان یعنی بازی های مربوط به کنسول های دستی خانواده ی گیم بوی) در زمانی نه چندان دور آن را باب کرده بودند. از سوی دیگر دو کنسول دستی نسل جدید سونی و نینتندو یعنی PS VITA و 3DS با دوری گزیدن نسبی از این استراتژی و روی آوردن بیش از حد به پذیرایی از عناوین پر خرج و بزرگ، به تدریج با دستان خود گور خود را کندند و این میدان فوق العاده حساس و پر مخاطب را به رقبای نوپا واگذار کردند. حال کار به جایی رسیده است که شرکت سونی اعلام می کند دیگر قصد ساختن بازی های جدید برای کنسول دستی خود یعنی PS VITA را ندارد. در واقع این خبر را به تازگی یکی از اعضای ارشد سونی یعنی آقای ماسایاسو ایتو عنوان کرده است. در واقع او به این نکته اشاره کرده است که اکنون تمام تمرکز شرکت سونی بر اساس خواست مدیریت کلان این شرکت، بر روی پلتفرم PS4 است و از همین رو شرکت سونی در حال حاضر هیچ پروژه ای را برای پلتفرم دستی خود یعنی کنسول PS VITA در دست ساخت ندارد. به گفته ی آقای ایتو، در ابتدای راه کنسول PS VITA آن ها قصد نداشتند توجه چندانی به مخاطبان زیر 20 سال خود داشته باشند، اما اوضاع اکنون تغییر کرده است و موفقیت و محبوبیت نسخه ی دستی بازی ماینکرفت بر روی کنسول PS VITA نشان از همین تغییر استراتژی دارد. او همچنین معتقد است که شرکت سونی برنامه هایی را برای همکاری با شرکت های Third Party در زمینه ی ساخت بازی های جدید برای کنسول دستی PS VITA در دست انجام دارد و همچنین آن ها قصد دارند در پاییز امسال کنسول دستی خود یعنی PS VITA را برای جلب نظر بیشتر مشتریان، با رنگ هایی جدید به بازار عرضه کنند.

مسلماً نخستین اشتباه استراتژیک اعضای سونی در مورد PS VITA همین بود که در ابتدای راه این کنسول دستی پر پتانسیل، مخاطبان کم سن و سال تر خود را نادیده گرفتند و خواسته یا ناخواسته آن ها را به سمت پلتفرم های نوظهور همراه (تلفن های هوشمند) سوق دادند. این در حالی بود که اعضای سونی می توانستند استراتژی منعطف تر و هوشمندانه تری را در قبال کنسول دستی خود اتخاذ کنند. بالا رفتن هزینه های ساخت عناوین بزرگ (حتی برای کنسول های دستی) می توانست شرکت سونی را به سمت این هدف مهم سوق دهد که استودیو های بازی سازی اختصاصی خود را مجاب کند تا در کنار ساخت بازی های بزرگ، برای باز گرداندن هزینه های تولید و به منظور بقا در بازار، به سمت تولید عناوین کوچک، ارزان و همه گیر تر هم بروند؛ اما این اتفاق رخ نداد و سونی با پافشاری بر ساخت عناوین AAA برای کنسول دستی PS VITA رفته رفته مخاطبان خود را از دست رفته دید. البته هنوز هم سونی می تواند با اتخاذ یک استراتژی هوشمندانه آب رفته را به جوی باز گرداند. هر چه باشد کنسول دستی ویتا اکنون در ژاپن محبوبیت بسیار مناسبی دارد و با برنامه ای منسجم می توان این کنسول دستی را در میان گیمر های سایر نقاط جهان نیز به ابزاری محبوب و پر مخاطب تبدیل کرد. اما به نظر می رسد که اعضای ارشد سونی اکنون تمام امید خود را به کنسول خانگی شان یعنی PS4 بسته اند و قصد دارند با تمرکز هر چه بیشتر بر ساخت عناوین انحصاری جذاب برای این کنسول، سهم بالای خود از بازار کنسول های خانگی و صدر نشینی شان در این عرصه را همچنان حفظ نمایند. در واقع اقدامات اخیر این شرکت نظیر آوردن بازی های محبوب کنسول PS VITA همچون Gravity Rush به روی کنسول PS4 و همچنین ساخت دنباله ها و نسخه های جانبی این بازی ها برای کنسول خانگی انحصاری سونی می تواند به شکل عملی مهر تاییدی بر این ادعا بزند. با این حال دل خوش کردن به شرکت های Third Party برای ساخت عناوین گوناگون و رنگارنگ برای کنسول دستی ویتا، آن هم به شکلی مستمر و منسجم، مسلماً نمی تواند استراتژی هوشمندانه ای در دراز مدت برای سونی باشد. چرا که به طور حتم بازار پر سود بازی های موبایل برای این دسته از شرکت ها نیز جذاب خواهد بود و آن ها ترجیح می دهند با حضور در این بازار گسترده و صرف هزینه های کمتر، سود بیشتری را به چنگ آورند. در واقع آوردن مثالی نظیر نسخه ی ویتای بازی ماینکرفت در میان صحبت های آقای ایتو می تواند نشان از این حقیقت داشته باشد که در ادامه ی کار، علاقه مندان کنسول دستی PS VITA تنها می توانند شاهد حضور عناوین این چنینی بر روی کنسول دستی سونی باشند. بازی های مولتی پلتفرمی که نه به شکل انحصاری که برای کسب سود بیشتر بر روی پلتفرم های مختلف تولید شده اند؛ آن هم نه توسط خود سونی و با توجه به ویژگی های منحصر به فرد موجود در کنسول دستی ویتا، که به دست استودیو های ثالث و به شکلی کلی و کاملاً معمولی. بنا براین می توان گفت که عناوین مذکور بر روی تمامی این پلتفرم ها تقریباً تجربه ای مشابه را در اختیار مخاطب خود قرار می دهند و در عمل هیچ دلیل واضحی برای تهیه کردن نسخه ی ویتای آن ها وجود نخواهد داشت. به هر حال آینده ی دنیای بازی های کامپیوتری اکنون چندان برای کنسول های دستی سنتی نظیر PS VITA روشن به نظر نمی رسد و در پایان این نسل شاید شاهد پایان یافتن دوران کنسول های دستی سنتی به شکل رسمی باشیم. امری که با توجه به شرایط فعلی، متاسفانه امکان تحقق یافتن آن بسیار بالا به نظر می رسد.  

در نظرسنجی بهترین تلفن هوشمند سال 2015 به انتخاب کاربران وب سایت سخت افزار شرکت کنید! برای ثبت رای و آگاهی از روند اجرای مسابقه می توانید از صفحه ویژه این مسابقات دیدن کنید.