در سال های اخیر تا چه اخبار مربوط به تغییرات آب و هوایی را دنبال کرده اید؟ تا چه حد با پدیده هایی مانند گرمایش جهانی یا نازک شدن لایه ازن آشنا هستید؟ متاسفانه میزان آگاهی ما به دلایل مختلف در این زمینه ها بسیار کم بوده و بیشتر مواردی که می دانیم محدود به اطلاعاتی هستند که از رسانه هایی مانند خبر تلویزیون می شنویم و آنها هم به دلیل کمبود زمان معمولا بسیار کوتاه و گذرا هستند. اما این پدیده ها هر کدام می توانند تاثیرات بسیار زیادی بر روی زندگی ما داشته باشند. بعضی از آنها مانند همین مورد گرمایش جهانی به مرور و در طول سالیان طولانی بر کیفیت زندگی ما اثرگذارند و برخی دیگر از آنها دارای اثرات آنی و بعضا بسیار سنگین می باشند. کافی است در این زمینه سونامی عظیم چند سال قبل را به یاد بیاورید که در شرق آسیا باعث مرگ هزاران انسان شد. در طرف دیگر جهان و در کشور پیشرفته ای مانند آمریکا هم پدیده ای مانند طوفان کاترینا اتفاق افتاده که باعث بروز خرابی های بسیار زیاد شده است. اما امسال متخصصان و دانشمندان هشداری بسیار جدی به ساکنان کره زمین داده اند. ظاهرا خطر بیش از آن چیزی که فکر می کنیم به ما نزدیک است. خودتان را برای پدیده ال نینو آماده کنید.

برای اینکه هشدار دانشمندان را جدی بگیریم اول باید بیشتر با مفهوم چیزی که آنها درباره آن صحبت می کنند آشنا شویم. ال نینو یا اگر تلفظ صحیح تر آن را بخواهید، ال نینیو در واقع یک چرخه آب و هوایی مشهور است که بین 2 تا 7 سال یک بار سر و کله اش پیدا می شود و کشورهای زیادی را به صورت مستقیم و غیر مستقیم با خود درگیر می کند. اگر بخواهیم کمی فنی تر توضیح بدهیم باید گفت ال نینو در اثر آزاد شدن انرژی های انباشته شده در جنوب اقیانوس آرام که بزرگترین حوزه اقیانوسی جهان است رخ می دهد و نتایج آن عبارت اند از سیل، طوفان و سونامی های بزرگ از یک طرف و همچنین خشک سالی، قحطی و اپیدمی شدن بیماری های مختلف. نشانه های بروز این پدیده هم عبارت اند از تغییر جهت جریان آب های سرد و گرم و بادهایی که در منطقه جنوبی اقیانوس آرام شکل می گیرند. اگر هم بخواهید کمی تخصصی تر بدانید، باید اضافه کنیم که یکی از دلایل وقوع پدیده ال نینو گردش واکر است. گردش واکر به دلیل به وجود آمدن گرادیان دمای سطح دریا در طول محور استوا و بین دماهای بالا در غرب و دماهای پایین در شرق آن شکل می گیرد. می بینید که با یک پدیده فیزیکی عجیب و غریب روبرو هستیم که آثارش هم طوفان و سیل است و هم خشکسالی که پارادوکس جالبی را به وجود می آورد. خب، شاید حالا فکر کنید محور استوا و اقیانوس آرام چه ارتباطی به خاورمیانه و ایران دارد؟ شاید عجیب باشد اما این ارتباط کاملا وجود داشته و می توان رخدادهای آب و هوایی زیادی را در همین کشور خودمان هم مرتبط با ال نینو دانست. البته رابطه ال نینو و ایران بر خلاف پدیده های دیگر مشابه آب و هوایی که آنها را دور پیوند می نامیم، مستقیم نیست و بارش یا نباریدن باران و همچنین کاهش و افزایش دما به صورت غیر مستقیم از این پدیده تاثیر می گیرند.

اگر بخواهیم ارتباط این پدیده با کشور خودمان را بررسی کنیم باید گفت ال نینو می تواند روی سامانه های پرفشار جنب حاره ای ایران تاثیر گذاشته و آنها را به سمت عرض های پایین تر انتقال دهد. به بیان ساده تر این که چنین اتفاقی در نهایت باعث فعال شدن سامانه های بارشی در کشور می شود و نتیجه شهودی آن هم زیاد شدن بارندگی است. البته داستان به همین سادگی هم نیست و شرایط آب و هوایی دیگری را هم باید وارد معادلات کرد تا بتوان گفت امسال حتما با بارش های شدید و نتایج آن روبرو می شویم، اما آن طور که پیش بینی می شود ال نینوی امسال قوی تر از مقدار متوسط خودش است و به خاطر همین کارشناسان احتمال می دهند با سالی پر باران و فراتر از حد طبیعی در ایران مواجه باشیم. همچنین بر اساس گفته های سازمان هوشناسی، بارش های امسال زودتر آغاز خواهند شد (که در نقاط شمالی کشور این اتفاق از همین حالا افتاده) و شدت آنها نیز بیشتر خواهد بود. جالب اینجاست که همانگونه که قبل تر توضیح دادیم، ال نینو تاثیرات متفاوتی در نقاط مختلف جهان دارد و برای مثال امسال پیش بینی می شود که کشور کانادا گرم ترین زمستان چندین دهه اخیر خود را تجربه کند!

حالا می شود پرسید چرا با وجود اینکه ایران یک کشور گرم و خشک به حساب می آید و قطره قطره باران برای ما اهمیت دارد باید نگران ال نینو و باران های شدید باشیم؟ بله؛ این پرسش تا حدی درست است و ال نینو می تواند در صورت بارش های شدید به کمک ما بیاید، اما مشکل از آنجا شروع می شود که خودمان به زیرساخت های خودمان آسیب رسانده ایم. برداشت بیش از حد آب از حوزه های زیرزمینی، حفر چاه های بسیار زیاد و بدون مجوز و همچنین از بین بردن پوشش های گیاهی در مناطق شمالی کشور و نبود زیرساخت های مناسب جمع آوری آب های سطحی باعث می شود هر باران شدیدی برای ما یک تهدید بالقوه به حساب بیاید. حتما بارها در خبرها از سیل هایی که جان هموطنانمان را گرفته اند شنیده اید. شاید خیلی از موارد به ما شهروندان عادی ارتباطی نداشته باشد و کاری هم از دستمان بر نیاید، اما یک مورد که باید به شدت به آن توجه کرد، مصرف انرژی است. سرد شدن بیش از حد هوا باعث افزایش نیاز به انرژی گرمایشی منازل مسکونی خواهد شد و اگر مصرف بهینه ای صورت نگیرد، در بسیاری از مناطق کمتر توسعه یافته کشور با قطع گاز مواجه می شویم. چنین اتفاقی به راحتی می تواند کلید آغاز یک بحران خودساخته باشد. در مجموع باید گفت اگر اتفاق غیر منتظره ای رخ ندهد یک پاییز و زمستان پر بارش در پیش داریم و رعایت کردن موارد ساده ای مانند استفاده بهینه از منابع انرژی باعث می شود همه از این بارش ها خوشحال باشند.

در نظرسنجی بهترین تلفن هوشمند سال 2015 به انتخاب کاربران وب سایت سخت افزار شرکت کنید! برای ثبت رای و آگاهی از روند اجرای مسابقه می توانید از صفحه ویژه این مسابقات دیدن کنید.