امنیت و حریم شخصی ، بحثی است که به خصوص در سال های اخیر و با ظهور تلفن های هوشمند ، اینترنت و فضای مجازی اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. همین موضوع اساس اختلاف نظر های مختلف بین نیروهای امنیتی و جاسوسی و  صاحبان تکنولوژی شده است.

چند روز گذشته یکی از قاضی های آمریکا از شرکت اپل درخواست کرده است که با سازمان FBI در هک کردن و رمز گشایی یک دستگاه گوشی آیفون همکاری کند. این گوشی متعلق به یکی از مجرمین به نام Syed Farook می باشد که در رخداد های San Bernardino ایالت کالیفرنیا آمریکا دست داشته است. در چنین شرایطی ، مجریان قانون می توانند به صورت قانونی و با داشتن حکم مربوطه ، تمام اموال مجرم از جمله کامپیوتر شخصی و تلفن همراه را برای انجام تحقیقات ضبط کنند. با این وجود در برخی موارد متخصصین مربوطه نمی توانند از پس سیستم امنیتی تلفن های همراه بر بیایند و به اطلاعات آن دسترسی پیدا کنند. با وجود اینکه ویژگی های امنیتی گوشی های امروزی بیشتر برای حفاظت اطلاعات و جلوگیری از دزدی و هک شدن  به کار گرفته می شوند اما علاوه بر آن در چنین مواردی نیز می توانند از آنها در برابر چشمان کنجکاو “برادر بزرگ” محافظت کنند و برای سیستم های امنیتی دردسر ساز شوند. این اولین باری نیست که مجریان قانون برای دسترسی به اطلاعات رمز گذاری شده تلاش کرده اند و بر هیچ کسی پوشیده نیست که سازمان هایی مانند FBI و NSA بهترین نخبه ها در این زمینه را به کار می گیرند تا به اطلاعات مورد نیازشان  دسترسی داشته باشند اما مواردی مانند این گواهی بر این ادعا است که پیشرفت روز افزون و رمزگذاری پیشرفته گوشی های امروزی دسترسی به اطلاعات مورد نیاز آنها را تقریبا غیر ممکن ساخته است و آنها را دست به دامان شرکت های سازنده مانند اپل و گوگل کرده است. این سطح از امنیت برای گوشی های امروزی کاملا منطقی و لازم  به نظر می رسد. گوشی های هوشمند دیگر صرفا یک تلفن همراه تلقی نمی شوند. اطلاعات گوناگون موجود در آنها از عکس و فیلم و ایمیل و پیام های شخصی گرفته تا اطلاعات پزشکی و بیومتریک مانند اثر انگشت، این دستگاه ها را به گونه ای تبدیل به شناسنامه ای برای صاحب خود می کند. از طرف دیگر، این حجم از اطلاعات شخصی طبعا برای نیروهای امنیتی نیز حائز اهمیت است و می تواند کمک بسیاری در تحقیق و تجسسات آنها بکند. همین امر اهمیت دسترسی به اطلاعات موجود در گوشی Farook را به خوبی نمایان می کند. در همین راستا دادستان این پرونده می خواهد بداند که این فرد قبل و بعد از تیر اندازی با چه کسانی در ارتباط بوده است و آن افراد در حال حاضر کجا هستند.

بنا بر این قاضی این پرونده از اپل در خواست کرده است که برنامه ویژه ای را طراحی و به FBI ارسال کنند تا به وسیله آن بتوانند قفل امنیتی گوشی های آیفون که پس از چندین بار اشتباه وارد شدن رمز عبور باعث پاک شدن تمام اطلاعات می شود را از میان بردارد که در این صورت FBI می تواند سرانجام دستگاه را رمز گشایی کند. ناگفته نماند که وزارت دادگستری آمریکا تنها برای این مورد خاص در خواست کمک کرده است و به همین علت از اپل خواسته است تا از یک شناسه منحصر به فرد و برنامه یکبار مصرف استفاده کند تا تضمینی باشد بر عدم استفاده مجدد از این برنامه و کاخ سفید نیز با حمایت از این موضع به کاربران این اطمینان را داده است که نگران حریم شخصی شان نباشند . اما با این وجود ، تظمینی نیست که در پرونده های آینده دوباره این اتفاق رخ ندهد. همچنین درخواست هایی از این دست از نظر قانون و دادگاه کاملا منطقی و توجیه پذیر هستند و اگر قاضی آن را لازم بداند دوباره چنین درخواستی را مطرح خواهد ساخت.همین موضوع باعث شده است تا تیم کوک نسبت به این درخواست واکنش نشان داده و با توجه با این که درخواست قانون تنها دسترسی به یک گوشی بوده است ، این عمل را نوعی تندروی و دست درازی خطاب کند. شرکت اپل و تیم کوک نسبت به عاقبت این اتفاق نگران هستند و پاسخ به این درخواست را به نوبه ای باز کننده راه برای اقدامات بعدی در آینده می دانند که نگرانی به جا و به حقی هم هست. تیم کوک سرانجام این برنامه را مانند یک شاه کلید می بیند که قادر است صدها و هزاران قفل را برای سرویس های امنیتی بگشاید و این امر از نظر او قابل قبول و توجیه پذیر نیست.توجیه پذیری دقیقا نکته ای است که اکنون مورد بحث و اختلاف است و هر یک از دو طرف دیدگاه متفاوتی را نسبت به آن دارند که نه کاملا صحیحند و نه غلط . دادگاه کمک کردن شرکت اپل به نهاد های قانونی و ایجاد “در پشتی “ برای دسترسی آنها را از نظر امنیت ملی  کاملا توجیه پذیر می داند اما اپل این امر را کاملا نفی می کند. باید به یاد داشته باشیم که محدودیت های قانونی مانند شمشیری  دو لبه هستند که اگر از حد تعادل بگذرند فاجعه و خرابی به بار می آورند و به همین خاطر است که در چنین مواردی شاهد بحث ها و اختلاف نظر هایی از این دست می شویم. با نگاه کلی به این قضیه ، هر دو طرف دیدگاه های متفاوت ولی صحیحی دارند که این  موضوع را به تنگنا می کشد.

آزادی و حریم شخصی یا امنیت عمومی و ملی ؟ حق با کدام است؟ نظر شما در این باره چیست؟